Pan tu nie stał
Pan tu nie stał, zwracam panu uwagę,
że nigdy nie stał pan za nami
murem, na stanowisku naszym też
pan nie stał, już nie mówiąc, że na naszym czele
nie stał pan nigdy, pan tu nie stał, panie,
nas na to nie stać, żeby pan tu stał
obiema nogami na naszej ziemi, ona stoi
przed panem otworem, a pan co,
stoi pan sobie na uboczu
wspólnego grobu, panie tam jest koniec,
nie stój pan w miejscu, nie stawiaj się pan, stawaj
pan w pąsach na szarym końcu, w końcu
znajdzie się jakieś miejsce i dla pana
Stanisław Barańczak
Ten wiersz, nabierający po śmierci poety innego wymiaru, pochodzi z cyklu “Dojść do lady”, a znalazłem go w opublikowanym w podziemnym wydawnictwie “KOS” tomiku “Tryptyk z betonu, zmęczenia i śniegu” Na pożółkłych kartkach z trudem można odczytać niewyraźny druk, ale słowa poety do dzisiaj brzmią czysto i wyraźnie, będąc zapisem tamtych czasów. Stanisław Barańczak nie lękał się wówczas dawać świadectwa, podpisywał listy protestacyjne, został współzałożycielem Komitetu Obrony Robotników w 1976 roku był jednym z twórców niezależnego obiegu wydawniczego. Nie uniknął milicyjnych prześladowań i represji komunistycznej propagandy. Po wyjeździe na Universytet Harvarda w 1981 roku został ambasadorem polskiej kultury. Wieczny odpoczynek racz mu dać Panie.
(ar)
W drugi dzień Świąt Bożego Narodzenia 2014, zmarł w Bostonie Stanisław Barańczak. Odszedł po długiej i ciężkiej chorobie. Miał 68 lat. Urodził się w Poznaniu w 1946 roku. Studiował polonistykę na Uniwersytecie im. Adama Mickiewicza. Był też w czasie studiów kierownikiem literackim Teatru Ósmego Dnia.
Jego debiut poetycki przypada na 1968 r. Wydał wtedy tomik poezji “Korekta twarzy”. Działał w KOR. Za to został skazany na rok więzienia w zawieszeniu i usunięty z uczelni. Dostał zakaz publikacji. W 1981 roku wyjechał do Stanów Zjednoczonych. Dostał pracę jako wykładowca na Harvard University w katedrze literatury polskiej.
Zasłynął jako tłumacz literatury angielskiej. W 2006 roku prezydent Lech Kaczyński odznaczył go Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski. W 2012 uhonorowany Nagrodą Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego w dziedzinie literatury.
fot. Nowy Dziennik
